Waarom laadpalen in een appartementsgebouw niet zo vanzelfsprekend zijn
16 maart 2022
Syndici krijgen steeds meer vragen van mede-eigenaars over de installatie van laadpalen in de ondergrondse parkeergarage van een flatgebouw. Is dat wel brandveilig? En hoe organiseert u zich het best?
Als het van de Vlaamse regering afhangt, mogen vanaf 2029 enkel nog elektrische wagens worden ingeschreven. Ook de federale overheid kondigde vorig jaar maatregelen aan om het wagenpark in ons land te vergroenen: vanaf 2026 zullen alleen nog groene bedrijfswagens van een gunstig fiscaal regime kunnen genieten. De overheid zet daarom in op publieke laadpunten, maar het is handig als u ook thuis over een laadpaal beschikt. Bent u eigenaar van een appartement, dan is de kans reëel dat die laadpaal in de ondergrondse parkeergarage komt. Op technisch vlak hoeft dat geen probleem te zijn. “Technisch is veel mogelijk”, zegt Björn Verdoodt, woordvoerder dan netbeheerder Fluvius. “Maar in een flatgebouw woont u samen met anderen, en moet u dus rekening houden met de beperkingen van de mede-eigendom”, waarschuwt Dominique Krickovic. En dan is er ook het aspect van de brandveiligheid. “Het is niet bewezen dat de kans op brand bij een elektrische wagen groter is dan bij een verbrandingsmotor. Wel komt er meer kijken bij het blussen van een elektrisch voertuig”, weet brandpreventiedeskundige Tim Renders. Dat heeft te maken met de herlaadbare batterij en met wat in het jargon “thermal runaway” wordt genoemd. “De oververhitting van één batterijcel is voldoende om ook de andere batterijcellen te doen opwarmen, zodat er een kettingreactie ontstaat en alle cellen in brand vliegen. Vergelijk het met een mexican wave in een sportstadion. Dat blijft ook maar doorgaan.” Vandaar dat een brandende e-wagen, eens het vuur onder controle is, ondergedompeld wordt in een container met water. Maar in een ondergrondse – en vaak moeilijk bereikbare – parkeergarage, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Dat alles maakt dat laadpalen in een parkeergarage een complex verhaal zijn. “Syndici krijgen hier steeds meer vragen over”, zegt Kristophe Thijs (beroepsorganisatie CIB Vlaanderen).
HOE PAKT U DE INSTALLATIE VAN EEN LAADPAAL HET BEST AAN?
In principe kunt u zelf beslissen om een laadpaal op uw ondergrondse parkeerplaats te installeren. “Een mede-eigenaar hoeft dat niet te vragen aan de syndicus, hij moet het wel melden”, zegt advocaat Thomas Soete, die binnenkort voor VIVO opleidingen zal geven rond dit thema. “Dat moet gebeuren in een aangetekende brief aan de syndicus of de mede-eigenaars, en dit minstens twee maanden voor de start van de werken. In de brief moet een duidelijke beschrijving van de werken staan. Komt er geen reactie, dan wordt de mede-eigenaar geacht de werken te mogen uitvoeren.” De andere mede-eigenaars kunnen wel verzet aantekenen, tot twee maanden na ontvangst van de brief, maar enkel op grond van rechtmatig belang. “Dat kan bijvoorbeeld wanneer er zich al dergelijke infrastructuur in de gemeenschappelijke delen van het gebouw bevindt, of wanneer de vereniging van mede-eigenaars de werken zelf wil uitvoeren”, aldus Soete. “Individuele initiatieven leiden vaak tot grotere problemen achteraf”, stelt Krickovic. Vandaar dat het beter is om dit onderwerp collectief aan te kaarten op de algemene vergadering. “Want mogelijk moeten er bijkomende installaties in de garage geplaatst worden, zoals sprinklers of specifieke alarmen (zie verder). Het gebouw daarom collectief voorbereiden is aangeraden.”
“Te vaak wordt vergeten dat de veiligheid moet primeren”, zegt ook Thijs. “Het is ook niet altijd mogelijk of vanzelfsprekend om de aanpassingen te doen die nodig zijn om die veiligheid te garanderen. Denk bijvoorbeeld aan een vlotte toegang voor de brandweer. Met opleidingen proberen we onze syndici te informeren, maar weet dat momenteel nog niet op elke vraag een juridisch sluitend antwoord te geven is.”
IS HET ELEKTRICITEITSNET WEL GESCHIKT?
Belangrijk om weten voor u een laadpaal laat installeren, is – behalve de eisen van uw elektrische wagen en uw rijgedrag – welk elektriciteitsnet er bij u ligt. “In Vlaanderen zijn dat vooral netten op 400 volt”, weet Verdoodt. Die zijn voldoende sterk voor laadpalen waarmee u uw wagen snel kunt opladen (in 3 uur en minder). In sommige stadscentra liggen echter nog netten van 230 volt. “Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Je kan een netaanpassing doen en uw aansluiting laten verzwaren”, aldus Verdoodt. Particulieren kunnen een 400 volt-net in hun straat aanvragen om een elektrische wagen te kunnen opladen. Dat gebeurt uiteraard niet gratis. Fluvius, die het laagspanningsnet in Vlaanderen beheert, rekent specifiek voor het nieuw stuk net een bijdrage van 520 euro aan.
Woont u in een appartement dan zal ook de grootte van het gebouw meespelen. “Er is een groot verschil tussen een blok met maar vier appartementen of eentje met 100 wooneenheden, zeker als u voor collectieve laadfaciliteiten kiest. Sowieso hebben appartementen, omwille van de meerdere aansluitingen, veel vermogen nodig. Misschien staat er wel een middenspanningscabine op het terrein, van waar rechtstreeks stroom vertakt kan worden?” Informeer dus zeker bij uw netbeheerder naar uw aansluiting op het net. In Vlaanderen kunt u daarvoor terecht bij Fluvius, in Brussel – waar het netwerk grotendeels nog 230 volt is en waar snel laden dus geen evidentie is – is dat Sibelga. Ofwel laadt u op via uw privé-aansluiting, ofwel kiest u – in overleg met de mede-eigenaars – voor een collectieve oplossing, waarbij alle laadpunten achter één collectieve elektriciteitsmeter worden aangesloten. Dat laatste vergt goede afspraken van bij de start tussen de mede-eigenaars (welk merk van laadpaal, welke leverancier?). “Maar idealiter worden afrekeningen individueel gefactureerd, om extra administratie voor de syndicus te beperken”, aldus Krickovic.
IS HET VEILIG OM EEN E-WAGEN OP TE LADEN IN EEN ONDERGRONDSE PARKEERGARAGE?
“Uw elektrische wagen buiten opladen is inzake veiligheid beter dan binnen of ondergronds. Vandaar dat laadpalen bij voorkeur buiten geplaatst worden, liefst op 10 meter van de gevel. Maar zorg er ook dan voor dat de plek vlot bereikbaar is voor de brandweer, mocht er ooit brand uitbreken”, zegt Renders. Dat betekent niet dat een laadpaal in een ondergrondse parkeergarage – van een afgesloten box tot een simpele staanplaats – niet kan. “Maar nooit lager dan -1 niveau”, benadrukt Renders, die tot 2019 zelf brandweerman was. Welke regels moet u dan precies volgen? Daar bestaat momenteel geen duidelijk antwoord op, wat de installatie van laadpalen in parkeergarages momenteel dan ook bemoeilijkt. Er wordt wel gewerkt aan een aanpassing van het KB Basisnormen Brand, maar momenteel zijn er nog geen eenduidige richtlijnen, en hangt het dus af van brandweerzone tot brandweerzone. De vzw Fireforum werkte recent wel een regel van Goed Vakmanschap uit omtrent de veiligheidsmaatregelen die best in acht worden genomen. ”Wie een laadpaal laat installeren, moet die sowieso ook laten keuren”, zegt Michel Vandegard van keuringsbedrijf Vinçotte. “Ik droom nog steeds dat elke ondergrondse parking uitgerust is met een sprinklersysteem”, zegt Renders. Hij raadt deze minimummaatregelen aan, wanneer u in een ondergrondse parkeergarage een laadpaal installeert: nazicht en keuring van de elektrische installatie, algemene branddetectie in de garage (via rookmelders) zodat een brand snel ontdekt wordt om het domino-effect bij de batterijcellen te voorkomen, het stroomloos zetten van laadpalen bij brandmelding, de brandpreventiedienst van de brandweerzone contacteren (een technicus heeft een dossier van het appartementsgebouw), een degelijke installatie van de laadpaal, een bescherming van de laadpaal tegen aanrijding (zeker als de paal door meerdere bestuurders gebruikt kan worden), een afscheiding naar de trap (zodat een eventuele brand niet onmiddellijk kan overslaan naar het gelijkvloers en hoger), jaarlijkse controle van installatie en een regelmatige controle van laadkabels.